Bijna kerst

Bijna kerst. Bijna oudjaar. Gelukkig heb ik het meestal te druk om helemaal sentimenteel te worden. Tot aan de kerst is het rennen met versieringen en vieringen. De kerstdagen zelf kan ik met de beste wil van de wereld niet rustig noemen, met de hele schoonfamilie en mijn moeder over de vloer. En dan tussen kerst en oud en nieuw de nodige verjaardagen waar onze aanwezigheid gewenst of vereist is. Of beide.


Die drukte leidt me wel af. De top 2000 aan tijdens het koken en bakken. Niet dat ik daar nou echt vrolijk van word, want de liedjes die ik het mooiste vind zijn vaak de droevigste. Maar een brok in je keel is best handig als je hapjes klaar staat te maken. Daar kom je een stuk minder van aan.


En dan oudejaarsavond zelf. Ergens vind ik dat vreselijk. Ik weet dat ik er als kind al moeite mee had. Het had zoiets onherroepelijks, zoiets definitiefs. Ik werd er altijd heel huilerig van. Ik houd niet van afscheid nemen. Zelfs niet van een jaar.
Ik denk dat het de reden is dat ik me het bij het ouder worden heb aangeleerd om er maar zo luchtig mogelijk overheen te walsen. Kus, champagne en hup naar buiten. Doorgaan. Niet stilstaan bij dat neerzuigende gevoel. Maar dat wordt steeds moeilijker.
Zeker sinds 12 jaar geleden. Het lijkt wel of de herinnering elk jaar sterker wordt.


Oudejaarsavond 1999. We zijn bij mijn ouders. Het is te zwaar voor mijn vader om nog ergens anders heen te gaan. Hij is ziek. Al bijna vier jaar. Een proces. Steeds een stapje terug. Accepteren. Weer een stapje terug. En we weten allemaal dat de laatste stappen naderen. En juist daarom, ik heb er met hem over gesproken terwijl de anderen naar de kerk waren, kan ik hem om twaalf uur ook van harte een gelukkig nieuwjaar wensen. Want dat gaat het voor hem worden, daar zijn we allebei zeker van.
We gaan toch even naar buiten. Mijn vader is kortademig, en de vuurwerklucht doet hem geen goed. En dochter van twee is bang voor alle knallen. “Ik ga met haar naar binnen” zegt hij. Een minuut of wat later kijk ik even om het hoekje. Even checken of iedereen het nog doet.
Ik zie mijn vader zitten met z’n kleindochter op schoot. Hij heeft haar haast wanhopig in zijn armen geklemd terwijl de tranen onafgebroken over zijn wangen stromen. Ik heb nog nooit iemand zo zien huilen. Zeker mijn vader niet. Zo eenzaam terwijl hij het liefste wat hij heeft in zijn armen houdt. Zijn afscheid is begonnen.
Stil glip ik weer terug naar buiten. En realiseer me nog niet dat vanaf dat moment oudejaarsavond nooit meer hetzelfde zal zijn.